Heb je het idee dat afvallen in de winter een stuk moeilijker gaat, terwijl dit je in de zomermaanden wel lijkt te lukken? Als je hard je best doet om gezond te eten en te bewegen, is dit natuurlijk heel frustrerend. Maar is gewicht verliezen ook daadwerkelijk lastiger tijdens de koudste periode van het jaar? En zo ja: hoe lukt het je dan toch om je gewicht te beheersen?
Is afvallen in de winter echt moeilijker?
Je hoort vaak dat mensen afvallen in de winter uitdagender vinden dan in andere seizoenen. Ze hebben het gevoel dat dezelfde inspanningen die in de zomer wel resultaat opleveren, nu minder effectief zijn. Alsof het lichaam ineens niet lijkt mee te werken tijdens de koudere, donkere maanden. Maar is afvallen in de winter echt moeilijker, of lijkt dat alleen maar zo?
Het antwoord is: ja! Voor veel mensen is afvallen in de winter inderdaad lastiger. Maar hoe komt dat precies en wat is de relatie tussen de wintermaanden en je gewicht?
Wat maakt dat afvallen in de winter moeilijker is?
Als afvallen moeilijker voor je is in de winter, ben je ongetwijfeld niet de enige. In deze periode vinden er namelijk verschillende veranderingen plaats in zowel je lichaam als je gewoonten en gedrag, die dit waarschijnlijk beïnvloeden.
Lichamelijke aanpassingen
Je lichaam past zich voortdurend aan nieuwe omstandigheden en uitdagingen aan. De winter kent ook een aantal veranderingen die impact hebben, zoals een lagere buitentemperatuur en minder daglicht. Hoe reageert je lichaam daar precies op?
Meer melatonine
Melatonine, ook bekend als je slaaphormoon, wordt gereguleerd door daglicht dat je met je ogen waarneemt. Wil je meer weten over slaap in de winter? Lees dan ons blog: Heb je meer slaap nodig in de winter? Wanneer de lichtintensiteit ’s avonds afneemt, stimuleert dit de productie van melatonine. In de winter, met de kortere dagen, begint dit proces al iets eerder, waardoor je lichaam signalen krijgt om zich voor te bereiden op kou en minder licht. Melatonine beïnvloedt ook andere processen, zoals een evolutionair overlevingsmechanisme dat in de winter voedingsstoffen efficiënter helpt opslaan als vet.1
Vroeger was deze aanpassing heel belangrijk om tijden van voedseltekorten goed door te komen. In de moderne tijd, waarin voedsel overvloedig beschikbaar is – zelfs in de winter – kan dit echter het afvallen bemoeilijken. Bovendien kan een verhoogde melatonineproductie je eetlust vergroten, wat het extra uitdagend maakt om je aan een dieet te houden.1
Hogere insulineresistentie
De suprachiasmatische nucleus (SCN), ook wel bekend als onze biologische klok, kan ook veranderingen in licht en temperatuur waarnemen. Dit systeem is betrokken bij de regulatie van allerlei lichaamsprocessen. Een van de aanpassingen die de winter via de SCN triggert, is een toename in insulineresistentie. Dit kan er onder meer voor zorgen dat je sneller vet opslaat en dus moeilijker afvalt in de winter.2
Veranderingen in eetgewoonten
Koude seizoenen brengen hun eigen eettradities mee, waarbij calorierijke maaltijden en comfort food vaak centraal staan. Tijdens de feestdagen schiet de calorie-inname dan ook flink omhoog. Dit is een gevolg van zowel sociale als culturele invloeden. Gezamenlijk eten is symboliseert saamhorigheid en verbinding, waardoor we in gezelschap vaak geneigd zijn om meer te eten.3
Bovendien ligt de nadruk in deze periode sterk op genieten en verwennerij. Het is daarom niet vreemd dat je er misschien meer moeite mee hebt om alle verleidingen te weerstaan. Deze extra calorieën worden in de maanden daarna echter meestal niet gecompenseerd. Gewichtstoename blijft daardoor een terugkerend probleem dat elk jaar weer de kop opsteekt.3
Minder beweging
Het verbaast je misschien niet, maar in de winter zijn we geneigd om minder actief te zijn. Het gure weer en de kortere dagen zorgen ervoor dat we vooral buitenactiviteiten, zoals wandelen, fietsen en buitensporten, liever even overslaan. Met name voor kinderen en ouderen kan dit een grote uitdaging vormen, omdat zij vaker afhankelijk zijn van deze vorm van beweging. Ook onderzoeken bevestigen dat deze afname in lichaamsbeweging voor veel mensen resulteert in meer vetmassa en een hoger lichaamsgewicht.4,5
Winterdip
Is het elk najaar weer lastig om gemotiveerd te blijven en je eetlust onder controle te houden? Misschien heb je te maken met een winterdip, wat je vaak herkent aan seizoensgebonden depressieve klachten. Het mechanisme hierachter is nog niet volledig bekend, maar heeft waarschijnlijk ook te maken met de afname in daglicht. Onderzoekers vermoeden namelijk dat daglicht stoffen kunnen beïnvloeden die een normaal serotonineniveau ondersteunen. Door de kortere dagen zou dit systeem minder effectief kunnen zijn.6
Veranderingen in serotonine kunnen gepaard gaan met verminderde energie en een grotere hunkering naar calorierijk eten. Een lagere vitamine D-status zou hier bovendien nog een schep bovenop kunnen doen, wat door een gebrek aan zonlicht vaker voorkomt in de winter. Deze veranderingen maken het een stuk moeilijker om gezonde leefstijlkeuzes te maken en je streefgewicht te bereiken.6
8 tips voor gewichtsbeheersing in de winter
-
Ga in de ochtend naar buiten: aangezien daglicht waarschijnlijk effect heeft op serotonine, kan een ochtendwandeling waardevol zijn, ook al is het fris buiten. Natuurlijk licht kan allerlei processen stimuleren die je stemming en energie ondersteunen.
-
Leg de nadruk op gezonde verzadigende maaltijden: de uitdaging is groot wanneer je verlangt naar calorierijke voeding. Stel je maaltijden daarom zo samen dat ze je lang verzadigd houden, dus met voldoende eiwitten, gezonde vetten en veel vezels uit volkorenproducten, peulvruchten, noten en diverse groenten. Dit kan je helpen om minder snel te snacken en ondersteunt een stabiele energiebalans.
-
Vind vervangers voor je comfort food: comfort food hoeft niet altijd calorierijk en vet te zijn. Probeer eens te experimenteren met gezonde varianten, zoals plakjes courgette in plaats van lasagnebladen, geroosterde kikkererwten als alternatief voor chips, of pannenkoeken van havermout met vers fruit als topping.
-
Pas je trainingsroutine aan: vind je het in de winter lastiger jezelf naar de sportschool te slepen? Misschien lukt het je beter om thuis te trainen, bijvoorbeeld met online yogalessen in je woonkamer. Of probeer een nieuwe activiteit die plezier en beweging combineert, zoals dansen, zwemmen, indoor klimmen, of een trampolinepark bezoeken.
-
Zorg voor voldoende vitamine D: met de zon als onze grootste vitamine D-leverancier, is de uitdaging in Nederland in de wintermaanden groot.
-
Werk aan een positieve denkwijze: sombere gedachten over het winterseizoen kunnen je motivatie nog meer afremmen. Richt je aandacht daarom op de dingen die je nog wel kunt doen en stel kleine doelen. Elke dag 10 minuten wandelen of je richten op momenten van selfcare kan al een groot verschil maken voor je stemming.
-
Eet en snack op vaste momenten: dit ondersteunt een stabiele energiebalans gedurende de dag en kan de kans op ongecontroleerde eetbuien helpen verminderen.
-
Maak je omgeving wat lichter en gezelliger: de wintermaanden zijn vaak al donker genoeg. Doe daarom op tijd je gordijnen open en zet lampjes met warm licht aan voor een warme sfeer.
Tot slot: laat je niet ontmoedigen door de donkere dagen
De winter hoeft niet in de weg te staan van een gezond gewicht. Houd vooral de realiteit in het oog als het gaat om wat je in deze periode kunt verwezenlijken en concentreer je op kleine, haalbare stappen. Blijf trouw aan je routines, kies voor activiteiten die jou aanspreken, en laat je niet uit het veld slaan door een paar minder goede dagen. Met balans en consistentie leg je ook in de wintermaanden een sterke basis voor een gezonde leefstijl.
Bron:
Vitakruid
https://www.vitakruid.nl/blog/waarom-is-afvallen-in-de-winter-moeilijker?_gl=1*11cc7a2*_up*MQ..*_gs*MQ..&gclid=EAIaIQobChMI0fuT343VigMVDKiDBx3Wui7yEAAYASAAEgK3MfD_BwE
KlantenService